تعمیر و عیب یابی دستگاه سونیکید
تعمیر دستگاههای سونیکید و سونوگرافی دیجیتال و آنالوگ
برای دیدن فیلمهای آموزشی میتوانید به آدرس کانال یوتیوب ما مراجعه نمایید.
تعمیر و عیب یابی دستگاه سونی کید
مانیتور جنین داپلر در حقیقت یک مبدل سونوگرافی است که برای تشخیص ضربان قلب جنین برای مراقبت های دوران بارداری استفاده می شود .که از پدیده داپلر برای ارائه شبیه سازی شنیداری از ضربان قلب استفاده می کند. برخی از مدل ها ضربان قلب را برحسب ضربان در دقیقه (BPM) نمایش می دهند. استفاده از این مانیتور بعضاً به عنوان سمع داپلر شناخته می شود.
مانیتورهای جنین یا سونی کیدها (سونیکید) اطلاعاتی راجع به صدای قلب جنین مشابه آنچه که توسط استتوسکوپ جنین شنیده میشود، ارائه می دهند.
سونی کید(سونیکید) دستگاه آشکار سازصدای قلب جنین است. صدای قلب جنین در خانم های لاغر از هفته چهاردهم بارداری و در تمامی خانم های باردار از هفته بیستم قابل شنیدن است.
در صورتی که از این بازه زمانی به بعد صدای قلب جنین شنیده نشد احتمال مرگ جنین زیاد است از این رو پزشک با استفاده از دستگاه سونی کید(سونیکید) از سلامت جنین آگاه می شود.
نحوه کار دستگاه سونی کید:
ابتدا پروب را با در نظر گرفتن جهت سوكت آن به دستگاه وصل كنيد و در ادامه به منظور روشن كردن دستگاه ، پيچ ولوم را به سمت راست بپيچانيد. برای كم يا زياد كردن صدای دستگاه ، پيچ ولوم را به سمت چپ يا راست بپيچانيد ؛ قابل توجه است كه صدا را فقط در شرایط ضروری در حالت حداکثر قرار دهید. برای دريافت صدای قلب جنين به طور واضح بايد از ژل اولتراسوند استفاده كرد. بر روی دستگاه 3 نشانگر قرمز،سبز و زرد وجود دارد که هر کدام گویای نحوه اتصال دستگاه هستند. نشاندهنده قرمز نمايانگر اتصال دستگاه به برق شهر ،و سبز گویای روشن بودن دستگاه و زرد برای اعلام ضعيف بودن باطری (در حالت كار با باطری) است.
مکانیزم کلی دستگاه:
این دستگاه با استفاده از روش ماورا صوت داپلر صدای قلب جنین را تشخیص می دهد.
دستگـاه سونی کید بـر مبنـای تئـوری داپلـر بـا سيستـم فـراصـوت و از طـريق پروب تبديلكننده پيزوالكتريک یک فرکانس 2 الی 3 مگا هرتز را به درون بدن مادر ارسال میکند و باز دریافت این فرکانس که با صدای قلب جنين همراه می باشد و پس از دمدولاسیون سیگنال دریافتی صدای قلب جنین را منعكس كرده و از طريق بلندگو يا گوشی پخش میکند.
ویژگی های دستگاه جنین یاب:
1این دستگاه به صورت پرتابل(قابل حمل) بوده و جهت استفاده در مطب يا بخش زايمان مناسب است.
2طرز كار دستگاه بسيار آسان و ساده بوده و با برق شهر و باطری كار میكند.
3با استفاده از منبع تغذيه خارجی (به جای منبع تغذيه داخلی در مدلهای قبل) و پوشش پلاستيكی بر روی بدنه دستگاه و پروب ، دستگاه از نظر اتصال الكتريكی از ايمنی بالايی برخوردار است.
4خطری از نظر اشعه ، امواج الكتريكی و يا الكترو مغناطيسی ندارد.
5استفاده از پروب با تكنولوژی جديد ، امكان پوشش سطحی وسيع تر و يافتن آسانتر جنين را فراهم آورده است.
6جهت بهينه شدن صدای قلب جنين از تكنولوژی كاهش نويز استفاده شده است.
مشخصات فنی دستگاه
منبع تغذیه از نوع External Power Switching است.
2با ولتاژ 15 ولت و جريان دهی 2 آمپر است.
3توان مصرفی دستگاه 12 ولت آمپر است.
4باطری دستگاه از نوع Sealed Lead Acid Battery با ولتاژ 12 ولت و جريان دهی 1/2 آمپر است كه از بهترين انواع باطریها برای تجهيزات پزشكی بوده و طی 10 ساعت شارژ كامل میشود.
5فركانس كريستال های پيزوالكتريک دستگاه مطابق فركانس استاندارد بين المللی MHZ 2/2 و توان خروجی فرستنده 4/5 mw/cm2 است.
6قطر پروب دستگاه mm 26 است.
7توان خروجی بر روی بلندگو 2/2 وات است.
اجزاء تشکیل دهنده دستگاه سونی کید:
1.پروب :وظیفه ارسال یک موج اولتراسوند به داخل رحم مادر و دریافت موج بازگشت را به عهده دارد.
2.تعداد ضربان قلب نوزاد : تعدار ضربان قلب نوزاد را که توسط دستگاه محاسبه شده است نمایش می دهد
۳-سیم برق : تامین نیروی الکتریکی لازم دستگاه از برق شهر را به عهده دارد.
۴-باطری : هرکجا که امکان استفتده از برق شهر برای تغذیه دستگاه وجود ندارد نیروی الکتریکی دستگاه را تامین
می نماید.
۵-فیوز : جهت حفاظت الکتریکی دستگاه پیش بینی شده است .
۶-کلید اصلی : روشن و خاموش شدن دستگاه را به عهده دارد.
۷-نمایشگر میزان شارژ باطری : میزان نیروی الکتریکی ذخیره شده در باطری دستگاه را نمایش می دهد .
۸-رکوردر صدای قلب نوزاد : صدای قلب جنین را ذخیره می نماید تا بتوان در مراحل بعدی از آن استفاده نمود .
۹-محل اتصال پروب : از این قسمت پروب به دستگاه وصل می شود.
۱۰-محل اتصال گوشی : جهت اتصال یک هدفون به دستگاه به کار می رود.
نحوه عملکرد دستگاه:
در این دستگاهها مبدل فرستنده به یک اسیلاتور وصل میشوند و به طور پیوسته امواج ماورا صوت را به طرف جنین مورد نظر میفرستند این امواج پس از برخورد با قلب جنین و برگشتن (back – scatter) ، از طریق مبدل گیرنده که در همان پروپ قرار دارد گرفته شده و به سیگنال الکتریکی تبدیل میشوند. فرکانس موج برگشت همان فرکانس موج تابش است اما حرکت قلب جنین تغییر میکند که متناسب با سرعت ضربان قلب میباشد.
انتخاب فرکانس بهینه برای سیستم با توجه به دو موضوع انجام میشود
۱- برای نفوذ خوب و بد و بدون جذب زیاد، یک فرکانس کم بهترین انتخاب است زیرا تضعیف بافتها به طور غیر خطی با افزایش فرکانس زیاد میشوند
۲- برای افزایش توان برگشتی حاصل از مجموعه و همچنین دقت بالاتر یک فرکانس زیاد بهتر است زیرا هر سلول با مقدار بیشتری از سیگنالهای ارسالی برخورد میکند .
ایرادات رایج دستگاه سونی کید:
1 – اولین قسمتی که برای عیب یابی در همه دستگاهها سراغ آن می رویم کلید پاور می باشد که نحوه تست آن بوسیله مولتی متر و با مود بیزر انجام می گیرد. و خرابي آن معمولا موجب روشن نشدن دستگاه مي شود.
2- یکی از رایج ترین اشکالات موجود در سونوکید ها خرابی پروب می باشد . این خرابی گاها به دلیل قطع سیم در ابتدا و یا انتهای آن جایی که سیم به فیش پروب و نیز جایی که به سر پروب متصل می شود و يا در محل اتصال به كريستالها اتفاق می افتد که با قطع نمودن سیم و لحیم کاری مجدد مشکل حل می شود . گاها سيم پروب به دليل كشيده شدن و يا تا خوردگي از نقاط مختلف دچار قطعي مي شود كه در اينحالت بهتر است كل سيم را تعويض نمود. ترميم سيم كيفيت صداي دستگاه را كاهش مي دهد.(به دليل فركانس بالاي دستگاه)
3 – یکی دیگر از خرابی دستگاه بُرد پاور است . که ممکن است قطعه یا قطعاتی از آن سوخته باشد . که در صورت امکان قطعه سوخته شده را تعویض می کنیم و اگر بخش اعظمی از بُرد سوخته باشد کل پاور باید تعویض شود. قطعاتي كه بيشتردر اين بخش دچار ايراد مي گردند: فيوزها- ترانس ورودي-پل ديودي و يا رگولاتورهاي دستگاه مي باشند كه مي بايست پس از تست و مشخص شدن خرابي آنها را تعويض نمود.
4 – خرابی بعدی مربوط به ترانس می شود . ممکن است ولتاژ خروجی که می دهد به علت سوختن بعضی از سیم پیچ ها ولتاز خروجي تغییر ميکند که در این صورت ترانس باید تعویض شود.در اينحالت باطري شارژ نشده است و با پايين آمدن ولتاژ معمولا صداي تر تر(مانند صداي موتورسيكلت) از دستگاه به گوش مي رسد.
جهت بررسي كاهش ولتاژ ترانس ورودي مي بايست ولتاژ خروجي آن را در هنگاميكه به برق متصل است با ولت متر چك نمود لذا احتياطات ويژه ايي در هنگام اينكار مي بايست در نظر گرفته شود تا موجب برق گرفتگي تعمير كار نشود.
5 – ممکن است باتری سولفاته شود که بایستی تعویض باتری انجام شود. در صورتيكه ولتاژ باطري به مقداري كمتر از ميزان نامي آن(معادل 1.2V ضربدر تعداد سلولهاي باطري) كاهش پيدا كند باز هم ميبايست آنها را تعويض نمود.(البته شوك دادن به باطري موجب افزايش كارايي باطري براي مدت كوتاهي خواهد شد)
كاهش ولتاژ خروجي باتري به مقداري كمتر از مقدار نامي نيز موجب شنيده شدن صداي ترتر از دستگاه خواهد شد .
6 – با توجه به اينكه كريستالهاي پروب بسيار شكننده هستند مي بايست در هنگام كار بسيار احتياط شود تا به آنها ضربه ايي وارد نشود.اگر کریستال پروب شکسته شود چاره ای جز تعویض کریستال نیست.(معمولا كل پروب را مي بايست تعويض نمود)
7 – اگر کابل ها شیلد نداشته باشد در صدای حاصل نویز ایجاد می شود.
8 – ممکن است به علت استفاده طولانی مدت از دستگاه پتانسیومتر ولوم فرسوده شود که باید پتانسیومتر را عوض کنیم.
9 – در دستگاه باید شیلدینگ و گراندینگ همیشه مورد توجه قرار گیرد.در مواردي كه شيلدينگ يا گراندينگ دستگاه دچار مشكل شده يا قطع شوند معمولا ايراداتي از قبيل شنيده شدن صداهاي نويزي از دستگاه مشاهده مي شود كه در صورت زياد شدن صداي اين نويز صداي قلب به درستي شنيده نخواهد شد.
در اينحالت مي بايست زمين بخشهاي مختلف را در بردهاي مجزا از هم به يكديگر متصل نمود تا صداي اين نويز كاهش پيدا كند.
10 – RF هايي كه در شكل نشان داده شده اند وظيفه توليد فركانس پايه را برعهده دارند هم براي اسيلاتور و هم براي دمدولاتور لذا هيچگاه نبايد به پيچ تنظيم آنها دست زده شود زيرا تنظيم مجدد آنها نياز به اسيلوسكوپ داشته و به سختي انجام مي شود.(فرکانس دستگاه ( 2/2 مگا هرتز که قبلا اشاره شد) بهم می خورد.)
انواع برندهای رایج این دستگاه:مدلهای ایرانی مانند فنون طب(A400-D500-P600) و برندهای خارجی مانند:سومیت(Summit) و دورلاین(Dorlien)-
جامپر مدل ZM 100B